ماھیا ਮਾਹੀਆ

پنجابی سبھیاچار دی بہو-رنگی پھلکاری ‘چ لوک گیت اپنی وکھری ہی مہک بکھیردے ہن ۔ کہندے نے جے پنجابی ساہت ‘چ کسے نوں اسیس دینی ہووے تاں کیہا جاندا ہے، ” جا تیری عمر لوکگیتاں جنی ہووے ۔” لوک گیت کدے نہیں مردے، لوکاں دے مناں ‘چ سدا جیوندے رہندے ہن۔

                اج میں ‘ماہیئے’ دی گلّ کرن لگی ہاں جو لوکگیتاں دی ہی اک خوبصورت ونگی ہے۔ ڈاکٹر. سوہندر سنگھ بیدی انوسار ماہیا شبد ماہی توں نکلیا ہے جس دا ارتھ ہے ‘مجھاں چارن والا’۔ وارث دی ہیر ‘چ ایہہ شبد ‘ماہی’ کئی وار ورتیا گیا ہے ۔ ایہہ کوئی نہیں جاندا کدوں تے کیوں اس شبد ارتھ ‘پریتم’ بن گیا ۔

      ماہیا تنّ سطراں دا اک چھوٹا جیہا چھند ہے جس دی پہلی تے آخری سطر تکانتک ہندی ہے ۔ پہلی سطر ‘چ کوئی چترن جاں درشٹانت ہندا ہے تے ایہہ تکانت نوں پورا کرن لئی ہی لکھی جاندی ہے ۔ اصل بھاوَ دوجی تے تیجی سطر وچّ ہندا ہے ۔ ہندی ‘چ ماہیا لکھن دے کجھ خاص نیم ہن جنہاں انوسار پہلی تے تیجی سطر ‘چ 12 ماتراواں تے دوجی سطر ‘چ 10 ماتراواں ہونیاں ضروری نے۔ پر پنجابی ‘چ میں اج تکّ جنھے کو ماہیئے پڑھے-سنیے نے اونھاں ‘چ ایہہ نیم لاگوُ نہیں ہندا۔ شاید ایس کرکے کہ ایہناں نے  عامَ لوکاں دی بول چال دی بولی ‘چوں ستے-سدھ جنم لیا ہونا جتھے ساہت دے بھاری نیم کوہاں دور نے ۔ ایہناں دا وشا پیارمحبت، مٹھی نوک-جھوک والا ہی ہندا سی ۔

پہلاں میں اوہ مہیئے لکھن جا رہی ہاں جو سالاں توں ویاہاں ‘چ گائے جاندے نے….

1.

چٹا ککڑ بنھیرے ‘تے

کاسنی دپٹے والیئے

منڈا صدقے تیرے ‘تے

2.

تندوری تائی ہوئی آ

خصماں نوں کھان روٹیاں

چٹھی ماہیئے دی آئی ہوئی آ

3.

کوٹھے ‘تے کلّ ماہیا

لوکاں دیاں رون اکھیاں

ساڈا روندا اے دل ماہیا

ہور وی انیکاں اداہرناں نے، کدے نہ مکن والا سلسلہ ۔

ہن میں آودے لکھے ماہیئے پیش کرن لگی ہاں، جنہاں دا وشا تھوڑا ہٹّ کے ضرور ہے پر ہے ساڈی نت دی زندگی ‘چوں ہی ۔ آس کردی ہاں ایہہ کوشش چنگی لگیگی ۔

1.

چنی کلی ‘تے ٹنگی اے

ہائے کاہتوں روویں امیئے

تیرے دھی کیوں جمی  اے

2.

گڑوا دودھ دا ڈلیا اے

بابل گھر دھی جمی

تیرا منھ کیوں پھلیا اے  

3.

دھی حکم وجاؤگی 

کمو آئے بابل نوں

چاہ -پانی وی پھڑاؤگی

4.

دھیاں صدقے جاندیاں نے

ساری عمر ماپیاں دا

دکھ – سکھ ونڈاؤندیاں نے

5.

لہراں پئیاں ول کھاندیاں

ویراں نوں تتی ‘وا نہ لگے

بھیناں وارے- وارے نے جاندیاں

6.

باگے پیا حدوانا

بہتا چر نہیؤں بیٹھنا

دھیاں نے تاں اڈّ جانا

ہردیپ

ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿਛ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਲਿਕ ਕਰੋ